KHUT DO KHAT KOM ANA TOU JEH IN KAVANGSE TIN SEI HIH IN



By: Aries Haoneo Kuki Songjang Village Chandel District Manipur

        Khatvei komleh nahinkho adinga thilthupi pen anagel khat na² bol lou jeh a nalungnom mokha em? Ipin hiche chu athupi pen a nagel sah ham? Ajeh chu nahin nahlai jeh ahi. Tuchan ihin uhi thil thupi pen ahi. Chuleh ihin uhi athupipen ahiti het doh nadinga avetsah nahoipen chu ahileh pung (watch) khat kichoh ding  pungkal lhin sih leh vetjing ding ivet chan sihle kahing nalai aeti geldoh ding hi athupi pen ahi. Nahet em leiset chunga hi mihem asang aja pungkal khat athi ahin, ahinlah nang nahing nalai ae. Hichia chu kipah lou ana um nah lai ding ham?
        
           Mihem tamtah in jingkah le ipi kabol ding ham tin lungdong tah in asei jiuve. Mikhat² in Meditation bollin, Exercise bollin chuleh adang2 bollin atiuve. Hinlah ken vang hitia kasei ding ahi, na tho² leh chenlang Nanu, Napa, NaU , Nanao chuleh naloi nagol nangailut cheng gathou doh in lang (wish) bollin, abon uva ahin nahlai jeh uvin kipah in, nahet em nisih a mihem asang aja ajan imut na kon ajingthou lou aum ae, ahin nangin nagailut nalungset cheng vang damsellin ajingthou nalai uve, hijeh chun navangse poi. Hichia chu kavangse tia kipah lou ana um nahlai ding ham?

            Na inkote inn ahunglhun geijeh, najipa inn ahunglhun geijeh, ahilou leh nachate school akon ahunglhun geiteng leh imalou pou² thil neo² jeh in naki nah pi ae. Ahileh mihem asang aja nisih a ainnkote , Anu, Apa, Aji, Acha a in  lamjot na a accident, ahi lou leh toset na jatchom² toh a damtah a inn lhung lou alamkah athi aum ae ti nageldoh khah em? Ahinlah nang vang na ngailut nalungset  cheng  toh naki muton naum khom thei nalai ae. Hichia jonghi kipah lou a na um nahlai ding ham?

           Nachate school kai a acheding konleh, thil neo² jeh in avoh toh asol natho jin, najipa natonga ache dingkon leh naki nahpin lungnom mo tah in nasol jin, hinlah hichephat  chu ahinlai damsunga dinga achai napen adinga naki nah nahon leh nakihou nahon, ahilou leh achai napen adinga amel namu najong anahi meithei ahi nagelpha poi. Hijehchun hichephat man tamtah chu kipah tah in mang in.

         Hostel ana um in nisihleh nanu le napan kachanu/ kachap ichan geitam dam² hinam pha² hinam ti ahet nom jeh uvin nahin call² jeng jiuvin, ahinlah nangin na inkoten ngailut najal ana hin call jichu nakihet pon, na inkoten  nahin call chan sihleh naki nahpi in kiphin nan nanei ji in lungnom mo tah in nakihoupi ji in ahi. Ahinlah nahet em vannoi leiset ahin nang tobang chapang asang aja hostel / boardinga um a kanu leh kapan eihin call thei leh tia, ahivanga ahin call di nule pa nei lou chapang tampi um ahi. Ahinlah nang na inkote adam nalai in nahin call thei uvin, hichia jong hi kipah lou ana um nah lai ding ham?

          Office nahung kikhen a disiel auto anahung tou jeh in nakigel sen, nalunggel asan val jeh a kithi doh taleh tia nakigel kom jong um meithei ahi. Ahinlah alangkhat a driverpa chu kipah tah in laa asan gari atol ae. Ipi jeh akipah ham? Aman nang tobangin  goverment job la anei pon, lo kasange tidingla ima anei pon, Ahileh ipi atileh sum san na ima neilou pachu kipah thei ham? Ajeh pipen chu ahileh achanchunga lunglhei a, kipana akilhen jeh achu kipahthei ahi. Ahileh nangin goverment natoh la nanei in, lo la nasangin, hichia hi kipah lou ana um nahlai ding ham?

           Neitahsan in ajeh nei akipa nahi chom kah adingbou ahi. Class 12 result na ngah in nalunggle in 90% chunglam kimu leh hichechu nahinkho adinga nakipana pen hitante tin nagel in, result ahungsoh in 93% nahin mutan nakipah val in nakichom le² in, hiche pettah chun naloi khat in nahin call in golnu/golpa aban ipi Collage nakai ding ham ahiti leh aban sim nading gel nan nalung boipai kit tan, nakipana jouse amanghel kit tai. Ipi ati leh chubanga nahinkho a nakipa napen dinga nagel chu chomkhat kah a kichaipai jengham? Nakipana chu ajeh nei ahijeh ahi. Nakipana ajeh neilou hileh nathi chan ananui anaki pading ahi.

            Miho hi amale ama aki dong juivin aseijiuve. Iti kakipa thei ding ham? Ipi jeh a kanui ding ham?
Ken thilkhat nadong inge, Ipi dinga kipah lou ana um nahlai ding ham? Ipi dinga nanui da ding ham? Lhalo lhomcha bou kasange kachete tuition fee peh ahah ae, Kainsah ka inlhang in eisubui ae nati meithei ahi.
Ahinlah vannoi ahin mihem asang aja  ahinkho a lo(salary) ahi louleh losan ipi ham jong hekha lou mitam tah um ahi, minu, mipa tamtah chanei lou cha kinei hen lang school kikai sah le ti um da lou ahi. Chuleh mihem asang aja angailu ding ainsah,ainlhang,  hengle kom nei lou mitampi um ahi. Ahinlah amaho jong hi akipah thei un anui nalai uve. Ahileh iti nang kipah lou leh nuilou ana  um nah laiding ham? Ipi ati leh nachan chunga naki pathei lou ham?

          Naroom a air condition kaki koitho loujeh in kiphin² hih in, Vannoi leiset a mihem tamtah phalbi lai a silding pon kichoh joulou jong um ahi. Kengkoh mantam² naki choh jou loujeh in kiphin² hih in, mihem tampi nen kipai nalah a Sender langto hol a mujou lou jong um ahi.
Nachan chunga nalunglhei thei lou tengleh nanoi nangsanga vaicha mihem tampi nangnei jat neitho lou aum aeti geldoh jingpum in hinkho mang in kipah in, ajeh chu nangin nadei² nanei  ae. Hijehchun naneijou lou thil khat neitei ding gelnan kisa boi hih in, nakipa thei louteng nangma le nangma kidong in lang, Ipi jeh akipah thei lou kahim tin. Chutileh nasanga noinung jo nanei jat neijou lou ho nahin geldoh teng,  nachan chunga lunglhei in natin achamlou anakipa ding ahitai.

( Translated from; Youngthoughts;Birkarnelzelzit Thiyam)


Comments

Popular posts from this blog

Sellunglai Mangmon - Aries Haoneo Kuki ft. Rebecca Haokip Popular Song.

Judges announced for Miss Chavangkut Northeast 2021 Grand Finale.